Home » Stemmen hoorders

U bent niet de enige

Deze website beschrijft een andere benadering, waarbij het mogelijk wordt te herstellen van de onaangename effecten van het stemmen horen.

Andere Benadering

De andere benadering is de stemmen accepteren, niet om wat ze zeggen maar als stemmen die heel persoonlijk zich tot jou richten of over jouw praten. In het begin zijn vooral de stemmen hoorders die patiënt worden bang voor ze en willen ze kwijt. Maar dat is een begin fase die te overwinnen is, want ze hebben een boodschap die in het begin niet makkelijk te begrijpen is omdat ze zo extreem de boodschap brengen. Maar inmiddels is wel duidelijk geworden, dat een andere benadering ook een heel ander effect heeft. 50 stemmen hoorders die dat is gelukt vertellen hun verhaal in het boek “Living with Voices” / Leven met stemmen.  “50 verhalen over herstel”

Menselijke variatie 

Stemmen horen is op zich zelf geen uiting van gekte of een symptoom van een ziekte. Ze zijn een menselijke variatie en komen bij veel meer mensen voor dan alleen maar bij patiënten die stemmen horen. De meesten worden niet ziek van ze, maar op een positieve manier door ze geadviseerd en geïnspireerd.

Ziek van worden

Je kunt er wel ziek van worden, wanneer ze je angst aanjagen en volledig de baas willen zijn, veel kritiek uiten en je machteloos maken. En ook wanneer ze je proberen aan te zetten tot agressie en of je zelf iets aan te doen. Ze zijn een reactie op wat je hebt meegemaakt in je leven en de emoties die daar het gevolg van waren. Die emoties waren te heftig om mee om te gaan en de stemmen hebben hun plaats ingenomen.

Herstellen

Herstellen kan door er over te leren praten liefst met andere stemmen hoorders, door ze te leren accepteren als persoonlijk en de relatie met wat er in jouw leven gebeurt is te leren kennen en daar mee te leren omgaan. Door de macht terug te nemen en je gevoelens weer als je eigen gevoelens te herkennen. Kortom je relatie met ze te veranderen. Over ze leren praten kan het beste in stemmenhoorders groepen, want dat is een veilige accepterende omgeving van mensen met dezelfde ervaring. (zie stemmen hoorders groepen)

Een Andere Benadering

 “Stemmen horen accepteren en begrijpelijk maken” is een ander benadering waarbij het stemmen horen wordt los gekoppeld van het ziekte begrip.
In de plaats daarvan wordt het stemmen horen verbonden met wat er in het leven van de stemmen hoorder aan akelige emotioneel verwarrende dingen is gebeurd en wordt op dat verband ingegaan. Hierdoor wordt herstel mogelijk. 

Dit hebben wij kunnen aantonen in een studie bij 50 herstelde stemmen hoorders die daar zelf zich ook zeer voor hebben ingespannen en een bijdrage aan hun herstel konden leveren. Zie ook op de site onder menu onderzoeken https://romme-escher.nl/onderzoeken/

 Waarop is de benadering gericht

In deze benadering is de aandacht niet gericht op de diagnose maar op de aanwezige klachten en wordt de aandacht gericht op de oorzaken daarvan. De aandacht voor de stemmen is dus gericht op de ervaring en hoe je ermee kan leren omgaan. Maar ook hoe en waardoor de stemmen zich bij jouw als stemmenhoorder hebben ontwikkeld en wat hun achtergrond is en hoe je daarmee kan leren omgaan.

De aandacht voor de stemmen is dus gericht op de ervaring en hoe je ermee kan leren omgaan.

Leren omgaan doe je niet alleen en niet zo maar even, maar in stappen.

1 – De eerste stap is iemand vinden, die je wilt ondersteunen in je zoektocht naar een omgangsvorm met je stemmen, die voor jouw geschikt blijkt. Iemand dus die niet bang is van je stemmen en er ook niet van uit gaat kennis daarover te hebben
Iemand die niet bang is en jouw wil ondersteunen bij je angst.
Iemand die begrijpt dat stemmen niet echt iets kunnen doen en alleen heel overtuigend spreken.
Iemand die je angst niet ontkend maar er ook niet in meegaat.
Iemand die bereid is de echtheid van je stemmen te erkennen.
Iemand die zijn hulp beperkt tot jouw helpen omgaan met de stemmen.

Praten over jezelf

2 – De tweede stap is met diegene die je ondersteund, praten over jezelf, wat je doet en wat je niet doet; hoe je je dagelijks leven hebt ingericht; wat er zoal gebeurd is in je leven. De reden hiervoor is, dat je iemand over je zelf durft te vertellen en aan die ander toestaat vragen daarover te stellen zonder direct bang of boos te worden als hij/zij je niet begrijpt of jij iets niet weet uit te leggen. De ondersteuner moet je in dat vertellen kritisch stimuleren. Samen moet je proberen de gespreksproblemen niet als persoonlijk op te vatten, als falen, niet goed genoeg zijn ect. Dit probleem heet overdacht van gevoel.

Praten over je stemmen

3 – De derde stap is praten over je stemmen. Eerst gewoon vertellen wat je meemaakt en  de ondersteuner vragen laten stellen over wat hij/zij niet begrijpt en dat dan proberen uit te leggen.

Oefenen met angst reducerende oefeningen

Over stemmen praten is niet voldoende om je angst kwijt te raken. Daarvoor moet je ook oefeningen doen en net zolang proberen en herhalen tot je voelt een beetje minder bang te zijn en wat meer controle te hebben bijv. over wanneer de stemmen komen. Dit kan nogal wat tijd in beslag nemen. Als je  het maar systematisch doet en ook echt dagelijks doet.

Het Interview

Een volgende stap is – samen met de ondersteuner – het Maastrichts stemmen  interview nauwkeurig uitvoeren. Het interview kan je downloaden via deze website, de leidraad bij het uitvoeren vind je in het boek “omgaan met stemmen” Het belangrijkste van het interview is goed doordenken hoe en wanneer het stemmen horen is begonnen of negatief is geworden en wat er in die tijd is gebeurd of waar je problemen mee had. Dat is ook, want dat brengt akelige emoties met zich, waar mensen nu eenmaal graag voor wegvluchten. 

Verdere stappen

Voor verdere stappen zie  het werk van Romme en Escher onder herstellen subcategorie  “stappen naar herstel”.  Je moet  bij deze benadering je liefst wel aan de ontwikkelingsfasen houden en aan verdere herstel stappen beginnen als je meer controle hebt gekregen en wat meer emoties verdraagt.

Menselijke variatie

Heel veel mensen horen stemmen
In zijn boek: Hearing voices a common human experience (blz 5) vertelt John Watkins: “dat stemmen hoorders er in het algemeen verbaasd over zijn, wanneer zij ontdekken hoe vaak de ervaring stemmen horen eigenlijk voorkomt .
Bevolkingsonderzoek heeft bij herhaling, bij volledig wakkere, gezonde. “normale”, volwassenen laten zien, dat zij die ervaring meemaken.

Bevolkingsonderzoek

Het eerste bevolkingsonderzoek naar hallucinatoire ervaringen werd al in 1894 gedaan door prof. Sidgwick. Toegespitst op stemmen horen is een meer recente studie van Posey en Losch (1983) bij 375 psychologie studenten. Zij geven op blz 107 als resultaat dat:

71%  van de studenten in wakkere toestand enige ervaring met stemmen heeft, zoals:

– een stem horen die de eigen naam roept (36%)
– de eigen gedachte horen, alsof die hard op worden uitgesproken (39%)
– de eigen naam horen roepen bij het in slaap vallen (30%)
– een ondersteunende of adviserend stem horen (10%)
– de stem van God horen (11%)
– een gesprek houden met een stem (5%)

Dit onderzoek is door andere onderzoeken bevestigd. Ook hun gegevens suggereren dat de meeste mensen in hun leven wel enige ervaring met stemmen horen hebben. Ondanks de resultaten van deze onderzoeken rijst de vraag, waarom de ervaring nog altijd als zo bijzonder wordt beoordeeld.

Variatie 

Er is een enorme individuele variatie, zowel de soort stemmen ervaring als de reactie erop. Sommige ervaringen zijn heel kort, slechts een paar seconden, zoals het horen roepen van de eigen naam. Anderen duren meerdere jaren en komen in heel wisselende frequentie Tien (1991: 4%). Veel stemmen zijn ondersteunend; helpend en inspirerend, anderen zijn een machteloos makende kwelling. Deze zijn verre  in de minderheid en men kan er wel mee leren omgaan en de relatie ermee veranderen of kwijt raken (Romme et al 2009).

Omstandigheden waarin de stemmen kunnen komen

Deze kunnen heel verschillend zijn: (deels uit boek van John Watkins 11-28).

• Vlak voor het inslapen of voor vlak voor het wakker worden. Dit wordt in de psychiatrie als een normale ervaring gezien en hypnagoge hallucinaties genoemd.
• In dromen worden soms indringende stem ervaringen meegemaakt. Ook dit wordt tot de normale variatie gerekend in de psychiatrie.
• Denkbeeldige stemmen van vriendjes, vooral in de jaren voordat een kind naar school gaat. Van de 375 studenten vertelt 25% daarover. Dit wordt ook normaal gevonden.
• Bij sterfgevallen en rouw. Tijdens het rouw proces is het heel gewoon dat men de overledene hoort of ziet. (Grimby, 1993, geeft een percentage van 89% het voelen van een aanwezigheid en bij 30% het horen van de stem). 
• Bij ernstige stress, angst en ervaren trauma. Ensink (1992 blz, 128),  beschrijft in haar onderzoek, dat van de 100 vrouwen, die seksueel misbruikt zijn, 43% later in hun leven stemmen gaat horen. Dit wordt meestal als abnormaal beschouwd. Men kan het echter beter zien als begrijpelijke reactie op onbegrijpelijke omstandigheden.
• Bij mensen met een zogenoemde post traumatische stress stoornis, dit is een aparte categorie in de psychiatrische diagnostiek en slaat op mensen, die allerlei klachten krijgen waaronder stemmen horen na het meemaken van ernstige traumata zoals oorlogstrauma; vliegtuig ongeluk etc.
• Extreme deprivatie of Isolatie. Mensen die ontberingen qua voedsel, water en slaap ervaren voor wat langer periode. Een voorbeeld was mijn huisarts die na 48 uur solozeilen van alles ging zien en horen. 
• Minder gewoon zijn de experimenten, die men heeft gedaan met sensorische deprivatie met lange volledige stilte. Maar ook bij opgesloten worden, of bij martelingen. Wederom begrijpelijke reacties op onbegrijpelijke omstandigheden.
• Hypnose ervaringen: Levendige ervaringen waaronder stemmen horen kan geïnduceerd worden onder hypnose door middel van suggestie.
• Bijna dood ervaringen: mensen die bijna dood waren gegaan bij medische ingrepen of spontaan.  Herinneren zich later in die bijna dood situatie van allerlei ervaringen als een buiten hun lichaam treden; overleden vrienden of familie ontmoet hebben. Soms hoort men een stem, die gezegd heeft “ga terug”.
• Chemische substanties zoals LSD. mescaline (peyote); magic mushroom etc. kunnen aanleiding zijn tot visuele beelden, maar ook tot stemmen horen.
• Stemmen horen als fase in de spirituele ontwikkeling zoals bij budistische monikken en sjamanen, maar ook in bepaalde groepen in Nederland zoals de Roze Kruizers.
• Door stemmen geroepen worden in de betekenis van uitverkiezing, bijv. geroepen tot het priesterschap. Dit komt ook voor bij andere beroepen als er maar een heel sterke interesse en drang bestaat een bepaald beroep te kiezen.
• Creative inspiratiein muziek, schilderkunst of probleem oplossing.  Zo voelde Robert Schumann dat de meeste van zijn belangrijkste composities hem gedicteerd waren door de stemmen die hij hoorde en Florestan en Eusebius noemde.

Op blz. 30 noemt John Watkins in zijn boek een groot aantal bekende figuren die stemmen zouden hebben gehoorde zoals: Socrates;  William Blake; Sigmund Freud; Carl Jung; Emanuel Swedenborg; Mahatma Ghandi;  Martin Luther King Jr.; E. Kubler-Ross. Zo ook alle stichters van Godsdiensten zoals Moses; Jezus Christ (Rooms Katholiek); Mohammed (Islam); George Fox (Quakers); Joseph Smith (Mormons);

Literatuur

Bernardine J. Ensink ( 1992) Confusing Realities . VU University Press . Amsterdam
Grimby A. (1993) Bereavement among elderly people. Acta Psychiatrica Scandinavica. vol. 87
John Watkins (1998/2008) Hearing Voices , A common human experience. Michelle Anderson Publications  Melbourne, Australia

Verschil met de psychiatrie 

Stemmen horen is een reactie op meegemaakte gebeurtenissen.

In de psychiatrie wordt Stemmen horen vrijwel alleen gezien en benaderd als een symptoom van een ziekte. Heel vaak (80%) wordt daarbij dan de diagnose schizofrenie gegeven.  De stemmen hoorder krijgt vervolgens alle daarbij horende vooroordelen te horen zoals chronisch verloop; noodzaak heel lang medicijnen (neuroleptica) te moeten nemen; zich te moeten aanpassen aan de ziekte. Dit  laatste wil zeggen niet te hoge verwachtingen hebben van de mogelijkheden in zijn/haar leven, wat betreft het aangaan van langdurige intieme relaties; het niveau van werken en de gevoeligheid voor stress. Tenslotte gaat men er van uit dat de psychotische patiënt, zoals de stemmen hoorder dan heet geen echte eigen bijdrage kan leveren aan zijn/haar herstel, anders dan door zich aan te passen aan beperkingen en medicatie te nemen.
Krijgt de stemmen hoorder een ander diagnose dan wordt wel meer op problemen ingegaan alhoewel er een sterke neiging bestaat voor de stemmen medicatie te geven en op de ervaring zelf  niet specifiek in te gaan.

De manier van diagnose stellen

Op de manier waarop in de psychiatrie tot een diagnose wordt gekomen is vooral bij de psychosen veel kritiek. De diagnose volgt uit het vaststellen van een aantal symptomen, zoals stemmen horen en de voor buitenstaanders merkwaardige verklaring daarvoor. Eigenlijk naar goed medisch gebruik zou eerst de oorzaak moeten worden achterhaal alvorens tot een diagnose te komen. Van schizofrenie is geen oorzaak achterhaalbaar wel van de symptomen.

De self fulfilling prophecy van het ziekte begrip schizofrenie.

Na 25 jaar onderzoek is het ons en anderen wel duidelijk geworden dat de psychiatrische redenering over stemmen horen niet juist is en ook leidt tot een zich zelf waarmakend voorspelling. (zie ondersteunend onderzoek bij R & E)

Stemmen zijn een reactie op meegemaakte gebeurtenissen

Stemmen horen is geen symptoom van een ziekte en komt niet voort uit ziekte of dysfuncties van de hersenen. Het is een begrijpelijk te maken reactie op traumatische ervaringen, die iemands emoties uit het evenwicht gebracht hebben. Het resultaat daarvan, wat de psychiatrie “psychose” noemt zijn dan ook eerder “emotionele crisis perioden”. Iemand kan met het stemmen horen wel ziek worden en gaan disfunctioneren vanuit de angst voor de stemmen en de macht die hij /zij aan de stemmen geeft. Stemmen kunnen als zeer overweldigend ervaren worden. Voor stemmenhoorders, die ziek worden of gaan disfunctioneren zijn ze angst aanjagend en machteloos makend. Net zo angst gevend en machteloos makend als tijdens de traumatische ervaringen.

Stemmen horen is geen symptoom van ziekte of uiting van gekte

Stemmen horen komt voor bij 4% van de algemene bevolking. Bij veruit de meeste van hen is geen sprake van ziekte. Dit is uit herhaald epidemiologisch bevolking onderzoek gebleken. Hiermee is ook bewezen dat stemmen horen op zich zelf geen symptoom van een ziekte of uiting van gekte is, maar een menselijke variatie.

Schizofrenie is geen chronische ziekte tenzij je hem zo behandeld

Bij mensen die de diagnose schizofrenie krijgen blijkt uit herhaald onderzoek, waarin deze mensen over vele jaren werden gevolgd dat het geen chronische ziekte is, maar dat een aanzienlijk aantal  herstellen.  Door het blijven hangen aan het ziekteconcept wordt het herstel wel bemoeilijkt 

Medicatie alleen is schadelijk

Door de behandeling te beperken tot het alleen geven van medicatie leidt de stemmen hoorder schade door dat niet op zijn/haar problemen wordt ingegaan. Er wordt gelukkig in Nederland wel meer gedaan, maar men blijft wel op een inperkende manier hangen aan het ziekte concept.

De stemmen hoorder heeft wel degelijk invloed op zijn herstel

Het is een onjuist uitgangspunt dat de stemmen hoorder geen eigen bijdrage kan leveren aan zijn herstel.
Het zou daarom beter zijn als een stemmen hoorder eerst andere stemmenhoorders zou ontmoeten alvorens zich naar de psychiatrie te begeven. Hij zou dan weerbaarder zijn tegen de vooroordelen.

De vraag hoe ontstaat stemmen horen is een complexe vraag

Het vermogen stemmen te horen is een menselijke variatie, net als linkshandigheid,  dyslexie,  homoseksueel etc. Bij menselijke variaties is er sprake van een wisselwerking tussen hersenen en ontwikkeling. We hebben niet allemaal het zelfde standaard brein, maar daarmee zijn mensen met andere mogelijkheden nog niet abnormaal in de negatieve betekenis die daar vaak aan wordt gegeven. Stemmen hoorders hebben andere capaciteiten met andere mogelijkheden. We zien bijvoorbeeld bij de meeste stemmen hoorders dat ze erg muzikaal zijn. 

Helaas hebben we  in onze westerse cultuur een negatieve kwaliteit aan stemmen horen gegeven. Er zijn wel vaak aanleidingen, waardoor iemand stemmen gaat horen.  

Stemmen horen bij mensen die ze als positief ervaren

De groep mensen die stemmen horen als iets positiefs ervaren is verreweg de grootste  groep.
Voor de meeste stemmenhoorders is het horen van stemmen een spontaan proces, dat ze opvatten als een persoonlijke extra mogelijkheid, waar ze zich geen zorgen over maken, maar eerder blij mee zijn.

Het stemmen horen kan ook ontstaan door de oplossing van een indringend probleem buiten zich zelf te plaatsen. De reden om dit te doen kan zijn dat de betreffende persoon geen oplossing voor het probleem weet en daarom een zekere afstand tot het probleem neemt. Hij vertrouwt er dan bijvoorbeeld op dat als hij geen probleem van zijn probleem maakt,  de oplossing zich vanzelf zal  aandienen. Door deze ruimte te scheppen kan hij inspiratie opdoen en de oplossing vanzelf laten groeien. Het horen van stemmen kan dan een vorm van zo’n inspiratie bron zijn. De stemmen kunnen dan in de vorm van beeldspraak of  heel direct aanwijzingen geven voor een mogelijke oplossing van het probleem. Deze mensen maken vaak een leerproces door om zinnig gebruik te maken van de stemmen.  Stemmen horen kan ook onderdeel zijn van een leerproces in de ontwikkeling van de eigen spiritualiteit.
Alternatief of complementair therapeuten, die stemmen horen, gebruiken vaak hun stemmen om adviezen te geven, die mensen bij hun problemen helpen.