Het is begonnen in 1985 met Patsy Hage. Een stemmen hoorder die zich niet geholpen voelde door mijn benadering . Als psychiater was ik wel geïnteresseerd in de vraag of iemand al dan niet stemmen hoorde maar ik was niet gewend om op die ervaring in te gaan. Ik zou ook eigenlijk toen niet geweten hebben hoe.

Patsy had last van haar stemmen. Zij verboden haar allerlei dingen, zoals om te gaan zingen in het muziek koor. Ook stoorde ze haar bij het lezen en lezen is wat ze graag deed. Verder werd ze door haar stemmen bang gemaakt omdat de stemmen haar allerlei verwijten maakte.

Ze wilde minder sterk gestoord worden door de stemmen. Ik deed niet veel anders dan me afvragen of ze echt een stem hoorde.

Patsy wilde dat ik haar daadwerkelijk hielp met de stemmen om te leren gaan. Ze wilde minder sterk gestoord worden door de stemmen. Ik deed niet veel anders dan me afvragen of ze echt een stemmen hoorde. Dat wil zeggen of ze daadwerkelijk vreemde stem die zij niet als de hare beschouwde, noch als haar eigen gedachten opvatte. Nu was dat allemaal wel zo, maar ik gebruikte die informatie alleen om tot een diagnose te komen, onafhankelijk wat Patsy voor een verklaring voor die stemmen had. Zij schreef ze toe aan goden en was tegen deze situatie niet opgewassen. Dit noemt de psychiatrie een waan in plaats van een bijzonder persoonlijke overtuiging als poging om de beleving van de stemmen te verklaren.

Het duurde bijna een jaar voordat ik haar inderdaad geloofde en besefte dat zij terecht geholpen wilde worden met de hinder die ze van de stemmen ondervond. Omdat ze zich door alle verboden van de stemmen steeds meer isoleerde en somberder werd, begon ze aan zelfmoord te denken.

Ik moest iets verzinnen om dat isolement te doorbreken. Ik heb haar toen met andere patiënten die ook stemmen hoorde laten praten over haar stemmen. Dat hielp niet voldoende. Ze leerden niet om met haar stemmen om te gaan, wat geen van alle toen kon. Toen bedacht ik me dat als die ervaring zo duidelijk aanwezig was er zeker iemand op de wereld te vinden zou moeten zijn die wel met de stemmen overweg kon. Sandra kwam met het idee om het verhaal een TV talk show te vertellen, want dan kom je in elke huiskamer. In “Sonja op Maandag” heeft Patsy haar verhaal verteld en ik heb gezegd dat de psychiatrie geen antwoord had. In de show hebben we aangegeven dat we graag in contact zouden komen met mensen die wel met hun stemmen overweg konden. Tot onze verassing stond de telefoon rood gloeiend. Er waren ruim 700 reacties op de uitzending.

Een aantal mensen gaven aan met de stemmen overweg te kunnen. Dit heeft ons aangezet tot verder onderzoek naar deze ervaring.

Uitgangspunt

Hulpverleners willen wel weten of je al of niet stemmen hoort, maar zijn er niet op gericht om er inhoudelijk mee te werken. Bij stemmen hoorders is dit meestal niet veel anders. Stemmen horen maakt hen bang en hebben ongewenst veel invloed op hun dagelijks leven.

Toch zijn lang niet alle stemmen hoorders bang van hun stemmen. Mensen die er goed mee overweg kunnen, hebben er veelal een aangename en inspirerende relatie mee. Het is dan ook begrijpelijk dat deze mensen er in geïnteresseerd zijn hun stemmen goed te kennen.

bij stemmen horen accepteren en begrijpen is het de ervaring van het stemmen horen zelf en niet de theorie.

Ingaan op de ervaring zelf betekent vragen naar allerlei aspecten van het stemmen horen: Hoeveel stemmen hoort u , wat is hun leeftijd en geslacht, op wat voor manier praten ze tegen u, doen ze u aan iemand denken die u gekend hebt en waarmee u misschien nare of goede ervaringen hebt gehad?. Wat zeggen ze tegen u? Sinds wanneer hoort u ze al? Is er toen iets gebeurd etc.?

Het Maastrichts stemmen interview

Op grond van de enquete onder stemmen hoorders (zie onderzoek) hebben we een interview ontwikkeld waarin we 12 elementen onderscheiden die samen de ervaring uitgebreid in kaart brengen. 

Waarom ingaan op de ervaring zelf?

De stemmen zijn persoonlijk en bij alle stemmen hoorders ook verschillend. Dat komt omdat ze ook een betekenis hebben voor die persoon die ze hoort. Ze hebben een boodschap voor de stemmen hoorder en verwijzen naar bepaalde problemen of oplossingen van die problemen in het leven van de stemmen hoorder.

Ze zijn namelijk geen symptoom van een ziekte maar een reactie op problemen van de stemmen hoorder

Of zij geven een oplossing voor problemen of advies in bepaalde voor die persoon belangrijke situaties. Het is dus niet verstandig daar geen kennis van te nemen door ze niet beter te willen leren kennen.  

Wat betekent ervaringsgericht werken?

Ervaringsgericht werken betekent samen met de stemmen hoorder de stemmen te leren kennen en wel elke stem afzonderlijk. Want elke stem heeft een eigen functie en betekenis.

Werken betekent dan een interview afnemen bij de stemmen hoorder en een samenvatting daarvan maken, zodat de informatie goed georganiseerd wordt en goed valt te onthouden. Dit rapport kan dan gebruikt worden om een construct te maken. Het construct is het systematisch analyseren van de interview-informatie en het aangeven van de relatie die de verschillende stemmen hebben met de levensgeschiedenis en emotionele problemen van de stemmen hoorder.