Stemmen zijn emoties

Stemmen zijn de spiegel van conflict rijke emoties die ontstaan zijn tijdens traumatische ervaringen. Daarvoor weglopen is heel verleidelijk, maar het helpt niet bij herstel. Alleen medicijnen helpt ook niet want die onderdrukken vooral die emoties. Dit is een tijdelijke oplossing. Zodra gestopt wordt met de medicatie komen de emoties terug. Om dat te vermijden moeten de medicatie blijvend worden gebruikt en de problemen worden niet opgelost en de persoon leert niet om te gaan met zijn emoties wat het leven aanzienlijk verarmd en het functioneren bedreigd.


Om echt te herstellen en je eigen leven vrij te kunnen leven moet je juist het conflict bekijken en daardoor verwarrende emoties leren kennen en om te gaan. Dat is niet makkelijk maar wel de moeite waard.

Hoe hebben anderen dat u voor gedaan

1) Door iemand te vinden die geïnteresseerd is in hen als persoon en die stemmen horen opvat als een betekenisvolle ervaring

Eleanor verteld daarover:”Ik kwam bij een nieuwe psychiater en die zei “Ha, Eleanor, leuk om je te ontmoeten. Kan je me wat over jezelf vertellen? Ik keek hem aan en zei alleen maar “Ik ben Eleanor en ik ben schizofreen”. Toen zei mijn psychiater met zachte stem iets dat voor mij heel veel kracht had: “Ik wil niet weten wat andere mensen je over jezelf hebben verteld, ik ben geïnteresseerd in jou zelf”. Hij vertelde ook dat stemmen horen een gewone menselijk ervaring is, waarvan je de betekenis voor jou in jouw leven moet ontdekken.

2) Door hun stemmen te accepteren als iets dat van hen persoonlijk is, iets dat bij hen hoort.

Sue: “wat aanvaarden betreft deed ik het volgende: Ik accepteerde mijn stemmen als echt; Ik probeerde niet langer van ze af te komen, maar beschouwde ze als behorend bij mij; Ik werd me ervan bewust dat ik de eigenaar van de stemmen was; Ik zocht niet langer naar een oorzaak buiten mijzelf; Ik probeerde in mezelf oplossingen te vinden; Ik onderzocht wat er in mijn leven gebeurd was dat met de stemmen te maken kon hebben; Ik aanvaardde die emoties die niet prettig waren en die ik niet de baas kon worden. 

3) Een actieve interesse in stemmen ontwikkelen

Ami beschrijft hoe ze las dat er een lezing over stemmen horen werd gehouden en toen ze daar was het boek `Stemmen horen accepteren` kocht en het in een nacht uitlas. “Dit is voor mij, dacht ze en ontdekte dat de aanwezigheid van stemmen een rede hebben

4) Oefenen in anders omgaan met de stemmen ( angst reductie en vergroten controle)

Stewart: “Ik kon al in mijn gedachte terug praten tegen de stemmen, maar nu leerde ik een bepaalde tijd ‘s avonds vrij te maken om me op de stemmen te concentreren en met ze te praten, maar tegelijkertijd leerde ik als ze op een andere tijd kwamen tegen ze te zeggen nee niet nu maar straks, vanavond”. Zie voor meer oefeningen”angst vermindering en controle”.

5) Het herkennen van de relatie tussen de stemmen en de eigen levensgeschiedenis

Daan: “Ik dacht dat ik slecht was omdat de stemmen me uitscholden. Later ontdekte ik dat ze de eigenschappen hadden van degenen die mij lichamelijk hadden mishandelt. Ook werden de stemmen negatief als er conflicten waren in huis. De stemmen werden dus een spiegel van mijn leefomstandigheden”. 

6) De macht, die de stemmen uitoefenen uitdagen en de macht terug nemen.

Debra: “Ik merkte dat ze niet zo onfeilbaar of machtig waren als ik aanvankelijk gedacht had. Ik besloot dat ik de stemmen een opdracht zou geven om dit te testen. Ik gaf ze de simpele taak zonder hulp de afwas te doen. Hiertoe waren ze niet in staat en daarmee was de eerste twijfel aan hun feitelijke macht gezaaid”.

Debra: “Ik besefte dat de enige macht die de stemmen hadden de macht was, die ik ze gaf. Zij hadden mij nodig om taken uit te voeren en tegen bepaalde personen te praten; zonder mij waren ze machteloos. Ik ging de stemmen benaderen zoals ik elke willekeurige bekende zou benaderen en ging eisen stellen aan de manier en het tijdstip waarop ze me konden spreken.”

7) Nieuwe Keuzes maken  voor de invulling van hun leven.

Debra: “Ik besloot dat ik het risico moest nemen echte mensen in mijn leven uit te nodigen en heel voorzichtig en onhandig werd dat mijn nieuwe doel. Uiteindelijk ging ik het meer buitenshuis zoeken, ging naar de universiteit, maakte vrienden en vond een baan.”

8) De relatie met de stemmen te veranderen, door anders op ze te reageren.

Antje vertelt dat een sjamaan haar leerde langzaam en vriendelijk met de stemmen te praten en hen te zeggen dat ze terug moesten gaan naar waar ze vandaan kwamen. Na drie of vier weken zo met ze te hebben gepraat drie of vier keer per dag, werden de stemmen langzamer en rustiger. Daardoor verdwenen ze uiteindelijk.

9) Zelfaanvaarding: door emoties als eigen te gaan aanvaarden 

Eleanor: “Iedereen heeft zijn eigen demon in zich en voor mij was dat de kant van mezelf die ik niet kon aanvaarden. De stem was een belichaming buiten mij van mijn eigen onzekerheid. Zijn minachting was in wezen een uiting van mijn gevoelens over mezelf”

Ami: geleidelijk aan ging ik beseffen dat wat de stemmen zeiden eigenlijk goede raad was en als ze bijvoorbeeld zeiden “kijk die eens wat een ramp” keek ze in de spiegel en merkte ze dat ze er nogal slordig uit zag en daar wat aan moest doen om uit te kunnen gaan. Zo leerde ze de emotie van de stemmen als haar eigen emotie herkennen. 

Uitgebreider informatie over “stappen naar herstel” zie deze website bij Werk Romme en Escher over herstel en PDF file “stappen naar herstel“.

Er over leren praten

Voor mensen die gehinderd worden door hun stemmen en er zich voor schamen geld:

De beste manier om de angst voor de stemmen te overwinnen en er mee te leren omgaan is er over te praten.

Dat helpt om minder machteloos te blijven. 
Dat op zich al is moeilijk, want als je ergens bang voor bent praat je er niet makkelijk over. Bovendien hebben de meeste hulpverleners niet geleerd om over “stemmen horen” te praten. De meesten hebben zelfs in hun opleiding geleerd er niet over te praten omdat daardoor de verwarring groter zou worden. Dit is langzaam aan het veranderen, omdat het stemmenhoorders netwerk zich nu over de hele wereld verspreid heeft en stemmen hoorders groepen door stemmen hoorders gewaardeerd worden, vanwege de voordelen ervan.

De voordelen van praten over de stemmen met andere stemmen hoorders.
In de verwarringsfase

  • de mogelijkheid om op een vrije, open,respectvolle manier over de stemmen en andere ervaringen te praten.
  • de ervaringen geaccepteerd worden als werkelijkheid en ze bovendien niet als perse negatief gewaardeerd worden.
  • om mee te maken en te horen, dat er nogal wat stemmen hoorders zijn en te ervaren lang niet de enige te zijn.
  • je ervaringen niet langer geheim te hoeven houden of je te moeten verdedigen omdat je stemmen hoort.
  • je ondersteund voelen doordat je ervaring geaccepteerd word; je er over leert praten zonder gekleineerd te worden.
  • je minder geïsoleerd raakt, omdat je opener over de stemmen kan praten
  • te merken dat het prettig is dat je ervaring niet word ontkend of afgewezen.
  • te merken dat het prettig is dat je ervaring niet word ontkend of afgewezen.
  • te ervaren dat je met je stemmen kan werken en je ze niet alleen maar hoeft te onderdrukken.
  • te merken dat je  vooruit gaat in de omgang met je stemmen, omdat je van anderen hoort hoe zij dat deden.
  • waardering te krijgen voor de kleine stappen die je zet. In de organisatie fase, de fase van meer interesse.
  • leren herkennen dat er verschillende fasen zijn in het leren omgaan met stemmen.
  • leren herkennen, wanneer je de stemmen kan verwachten. 
  • je overtuiging  toeneemt dat de stemmen met je zelf te maken hebben. Dat ze speciaal op jou betrekking hebben en ook positief. 
  • je het verband leert kennen tussen de stemmen en de narigheden, die je vroeger in je leven hebt mee gemaakt. 
  • dat je leert de stemmen niet meer blindelings te gehoorzamen, maar je gaat realiseren, dat je een eigen mening hebt.
  • dat je leert en ervaart, dat de enige macht die de stemmen hebben de macht is die jij ze geeft.
  • dat je leert beter naar de stemmen te luisteren en met ze leert praten.
    In de stabiliteitsfase wanneer het contact met de wereld weer wordt uitgebreid 
  • je met de stemmen onderwerpen gaat bespreken, die je tot dan toe voornamelijk voor jezelf verborgen hebt gehouden. 
  • dat je weer actiever word en dingen weer beter aan kan zoals bijv. boodschappen doen, contacten leggen met anderen, werken, plezier maken. 
  • dat je weer beter overweg kan met je dagelijkse bezigheden. Dat helpt ook om beter met je stemmen om te gaan. 
  • dat je weer met een opleiding kan beginnen en die ook kan afmaken.
    Dat helpt ook met het omgaan met je stemmen.
  • dat je weer met werk kan beginnen en een baan kan krijgen, wat weer helpt bij het omgaan met je stemmen.

Dit zijn de voordelen, die stemmen hoorders ons in enkele onderzoeken hebben verteld en dat ook in onderzoeken van anderen wordt aangegeven. 

In de derde fase van de ontwikkeling van het leren omgaan met stemmen, d.w.z. de fase waarin het uitbreiden van de contacten met de buiten wereld aan de orde is gaat de ontwikkeling in tweeërlei richting. Het leren omgaan met de stemmen maakt die contacten makkelijker en de contacten maken het omgaan met de stemmen makkelijker. In de eerste fase waarin men nog verward en erg bang is werkt dat nog niet. In het begin moet je als stemmen hoorder nog leren om een duidelijk verhaal over je eigen ervaring met de stemmen te vertellen. Daarvoor bestaat ook een training.

Aanbevelenswaardige literatuur is: 

1) Gespreksgroepen voor stemmen hoorders
2) Adequate hulp aan stemmen hoorders

Waarom Emancipatie

Er zijn redelijk veel mensen in onze samenleving die stemmen horen en daar nooit psychiatrisch ziek van geworden zijn. Deze groep is veel groter dan die van de stemmen hoorders die patiënt geworden zijn. En toch als je iemand vraagt of hij wel eens van “stemmen horen” gehoord heeft dan reageert bijna iedereen met “Je bedoelt schizofrenie” Dat is dus discriminatie en om discriminatie te doorbreken is emancipatie nodig.

Het gebruik van labels

De behoefte aan labels is in onze maatschappij heel gewoon en het zijn vaak derden die labels gebruiken, zoals bedrijven die merknamen gebruiken om onderscheidende kenmerken over te brengen aan de consument. In vele situaties heeft labelen zeker zin. Maar het kan ook tot misbruik leiden met name in de geestelijke gezondheidssector, meestal vanwege overmatige versimpeling.

We zijn of Normaal of Abnormaal

Het zijn in de geestelijke gezondheidssector sterk denigrerende termen. Dat komt omdat door stigmatisering aan het label vooral de vervangende betekenis wordt gegeven van “wat de waarde van mensen voor ons is”, in plaats van de primaire betekenis “wat zij feitelijke zijn of doen”. Dan worden mensen, die als abnormaal gelabeld zijn, gezien als gevaarlijk, worden met wantrouwen benaderd, krijgen de belangrijke banen niet, kunnen geen leningen afsluiten (hypotheek) en krijgen (althans in Engeland) geen rijbewijs. De positieve kanten worden vaak niet onderkend.

Voorzichtig gebruik en nieuwe termen

Gezien het gewicht dat aan de denigrerende uitleg wordt gehecht zouden we ze heel voorzichtig moeten gebruiken ñ of beter nog zouden we nieuwe termen moeten zoeken om deze verschijnselen te beschrijven. Bijvoorbeeld het woord psychose vervangen door emotionele crisis episode. psychotische symptoom vervangen door het reëel bestaande zoals stemmen horen of beelden zien en wanen vervangen door bijzondere persoonlijke overtuiging.

Stemmen horen onterecht labelen als symptoom van ziekte

Aangenomen kan worden dat er op de wereldbevolking ongeveer 250 miljoen mensen zijn die stemmen horen, met andere woorden een stem horen, zonder waarneembare bron in de buitenwereld, die zij niet als hun eigen stem ervaren. Op dit moment en zeker in de westerse samenleving wordt stemmen horen direct in verband gebracht  met krankzinnigheid of ziekte en met schizofrenie in het bijzonder. Herhaald epidemiologisch onderzoek heeft uitgewezen dat stemmen horen voorkomt in ongeveer 4% van de algemene bevolking. Uit dit soort onderzoek kan men berekenen, dat slechts een op de zes  mensen, die stemmen horen voldoen aan de criteria, die men aan de toch al wetenschappelijk twijfelachtige diagnose schizofrenie stelt.
Dat wil zeggen dat ons generaliserende en bevooroordeelde denken over een zesde van de totale groep, het voor al die anderen moeilijk  maakt om vrij met hun ervaring  om te gaan en er over te praten met anderen. Kort gezegd 84% van de stemmenhoorders wordt gediscrimineerd op grond van 16% die inderdaad ziek zou zijn. Dit is een heel duidelijk voorbeeld van het probleem van onterecht labelen en het antwoord op de vraag waarom het stemmen horen nog altijd als zo bijzonder wordt beoordeeld. 

Is dit altijd zo geweest

In vroeger tijden hebben allerlei beroemdheden stemmen gehoord en daar vrijelijk over gesproken, te weten de filosoof  Socrates, de dichter William Blake de componist Robert Schumann, de filosoof Emanuel Swedenborg, Mohandas K. Gandhi, Martin Luther King jr. Elisabeth Kubler-Ross. En ook alle stichters van Godsdiensten.

Hoe ontnuchterend erbij stil te staan hoe onze wereld er vandaag had uitgezien als deze grootheden in ons geestelijk en spiritueel gedachtegoed zich hadden moeten verschuilen uit angst voor sociale bespotting en zelfs verbanning, zoals verlies van aanzien of uitstoting uit werk, zoals stemmenhoorders, die nu kunnen ervaren.
In onze ijver alles netjes in vakjes “normaal” en “abnormaal”  onder te brengen lopen wij het risico uitzonderlijke geesten van wie de ontwikkeling van onze beschaving juist afhankelijk is geweest te marginaliseren.

Standaard en niet-standaard brein.

Als terminologie zo belangrijk is en “normaal”/ “abnormaal” niet werkt, wat kunnen we dan gebruiken.
Een stap in de goede richting zou kunnen zijn, dat we van mensen zouden zeggen dat ze een standaard of een niet-standaard brein hebben. Kleine verschuivingen in taal gebruik hebben vaak radicale veranderingen in betekenis tot gevolg . Wat denkt u dat er zou gebeuren als we de mystificerende term psychose inderdaad zouden vervangen door emotionele crisis periode. Zie voor uitgebreider informatie het PDF file “Het labelen van ons brein”.

Netwerken en groepen

Onder netwerken verstaan we een organisatie voor stemmen hoorders, die voor stemmen hoorders bereikbaar zijn en informatie verspreiden over het stemmen horen en de in deze website beschreven andere benadering. Met stemmen hoorders groepen bedoelen we een groep waarin stemmen hoorders met elkaar praten, hun ervaring uitwisselen en komen tot nieuwe inzichten met betrekking tot het horen van stemmen.